Van’ın İlçeleri
Van, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan şehirlerinden biridir. Bölgenin güneydoğu kesiminde yer alan şehir, Ağrı, Şırnak, Bitlis ve Siirt ile komşudur. Yer aldığı bölgenin en kalabalık şehri olma özelliğine sahip Van’ın 13 ilçesi bulunmaktadır.
Şehrin ilçeleri, Bahçesaray, Başkale, Çaldıran, Çatak, Edremit, Erciş, Gevaş, Gürpınar, İpekyolu, Muradiye, Özalp, Saray ve Tuşba’dır.
bahçeSaray
Siirt ilinin Pervani ilçesine bağlı bir bucak olan Bahçesaray, 1964 yılında Van ilinin Gevaş ilçesine bağlanmıştır. 1988 yılında ise Gevaş’tan ayrılmış ve ilçe statüsüne kavuşmuştur. 474 kilometrekare yüz ölçümüne ve 1670 metre rakıma sahiptir.
Çetin arazi yapısına ve doğa şartlarına sahip olan ilçe, yüksek dağ ve tepelerle çevrilidir. Şehir merkezine 110 kilometre mesafede yer alan Bahçesaray ilçesinin, doğusunda Çatak, batısında Hizan, kuzeyinde Gevaş, güneyinde ise Pervari ilçeleri yer almaktadır.
Bahçesaray ilçesinin bilinen ilk adı Müküs’tür ve halk arasında hala bu isimle anılmaktadır. İlçenin tarihi ile yazılı belgeler oldukça sınırlıdır. Van Gölü havzasının ortak tarihi ile paralellik gösteren tarihi bilgilerine göre şehirde ilk yerleşim, IV. yüzyıla dayanmaktadır.
Edremit
Van şehir merkezine bağlı bir bucak olan Edremit, 1990 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur. Yüzölçümü 600 kilometrekare, rakımı ise 1846 metredir. Şehir merkezine 18 kilometre mesafede yer alan Edremit ilçesi, Van Gölü kıyı şeridinde yer almaktadır ve bu özelliği ile turistik ilçeler arasındadır.
İlçenin doğusunda Van Merkez köyleri ve Gürpınar ilçesi, batısında Van Gölü ve Gevaş ilçesi, güneyinde Gürpınar ve Gevaş ilçeleri, kuzeyinde ise Van Gölü bulunmaktadır.
Erciş
Erciş’in bilinen ilk resmi tarihi Urartularla başlamaktadır. Ancak ilçenin de içinde bulunduğu Van Gölü havzası incelendiğinde, geçmişinin tarih öncesi dönemlere tanıklık ettiğine dair bilgilere rastlanmaktadır. Tilkitepe Höyüğü, Edremit, Kalecik, Dilkaya ve Ernis mezarlarındaki buluntularda Kalkolitik yerleşim izleri görülmektedir.
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bölge, en son 1 Nisan 1918 yılında düşman işgalinden kurtarılmıştır.
Erciş, şehir merkezine 100 kilometre mesafede yer almaktadır ve yüzölçümü 2115 kilometrekaredir. İlçenin kuzeyinde Diyadin, güneyinde Van Gölü, doğusunda Muradiye ve batısında Adilcevaz ile Patnos yer almaktadır.
Gürpınar
M.Ö. 9. yüzyılda Urartular döneminden bu yana yerleşim yeri olan Gürpınar ilçesi, Medler, Persler, Makedonyalılar, Partlar, Sasaniler ve Müslüman Araplar tarafından da işgal edilmiştir. Son olarak 1 Nisan 1918 yılında düşman işgalinden kurtarılmış ve Türk topraklarına katılmıştır.
Adını İsmet İnönü’nün koyduğu ilçe, 1954 yılında günümüzde kullanılan yerleşim yerine nakledilmiştir. Çavuştepe Kalesi ve Hoşap Kalesi, ilçenin önemli tarihi yapıları arasında yer almaktadır.
Havasor Ovası’na kurulmuş olan ilçe, şehir merkezinin güneydoğusunda yer almaktadır. Denize seviyesinden 1740 metre yükseklikte yer alan ilçe, şehir merkezine 21 kilometre uzaklıktadır.
İlçenin doğusunda Başkale, batısında Gevaş, kuzeyinde Van şehir merkezi ile Özalp, güneyinde Hakkari yer almaktadır.
Çaldıran
1987 yılına kadar köy statüsüne sahip olan Çaldıran, bu tarihten sonra ilçe olmuştur. Şehir merkezine bölünmüş yol ile bağlanan ilçenin merkeze uzaklığı 109 kilometredir. 1587 kilometrekare yüzölçümüne ve 2050 metre rakıma sahiptir. İlçe merkezi Çaldıran Ovası’nda yer almaktadır.
Çaldıran, Özalp, Doğu Beyazıt, Diyadin, Muradiye ilçeleri ve İran ile komşudur. İran ile 71 kilometre uzunluğunda sınırı bulunmaktadır. İlçenin en önemli doğal güzelliği Bendimahi Çayı’dır. Bu çay ilçede doğmakta ve Van Gölü’ne dökülmektedir. Kışları çok sert geçen ilçede, gece sıcaklıkları – 40 dereceye ulaşmaktadır.
Van'da manzaraları ile sizi büyüleyecek ihtişamlı yerler için ekibimizin hazırladığı Van'da gezilecek yerler yazısına göz atabilirsiniz.
Muradiye
1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra yoğun olarak Türklerin yaşadığı bölgeler arasında yer alan Muradiye, bu dönemden önce birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Muradiye, Cumhuriyet’e kadar Kandahar ve Bargiri adıyla iki yerleşim birimi olarak anılırken, Cumhuriyet’ten sonra birleştirilerek Muradiye adını almıştır. 1914 yılında ise ilçe statüsüne kavuşmuştur.
İlçenin yüzölçümü 1087 kilometrekare, rakımı ise 1700 metredir. Şehir merkezine uzaklığı 82 kilometre olan ilçenin güneydoğusunda Özalp, doğusunda İran İslam Cumhuriyeti, kuzeyinde Çaldıran, batısında ise Erciş yer almaktadır.
İlçenin sınırları içerisinde yer alan Muradiye Şelalesi, şehrin en çok ziyaret edilen doğal güzellikler arasında yer almaktadır. Van’da hem dinlenmek hem de doğa ile iç içe bir gün geçirmek için en çok tercih edilen bölgeler arasında yer alan şelale, 50 metre yükseklikten akmaktadır.
Bu akışın yarattığı eşsiz manzaranın haricinde, çevresindeki yeşil alanlar da ziyaretçilerin beğenisini kazanmaktadır. Kış aylarında ise şelale tamamen donmaktadır ve bu şekilde ortaya oldukça farklı bir manzara çıkmaktadır. Muradiye Şelalesi piknik ve serinleme amacı ile günübirlik ziyaretlerin yanı sıra kamp aktivitelerine de ev sahipliği yapmakta olan bölgeler arasında yer almaktadır.
İlçe tarihi yapılar açısından da zengin seçeneklere sahiptir. Bu yapıların başında ise Şeytan Köprüsü yer almaktadır.
Özalp
1869 yılında Mahmudiye adıyla bugünkü Saray ilçe merkezinde kurulan Özalp ilçesi, kurulduğu dönemde Mahmudiye adıyla anılmaktadır.
Yüz ölçümü 1.392.880 dönüm olan ilçenin rakımı ise 2100 metredir. Şehir merkezine 63 kilometre uzaklıkta yer alan ilçenin, doğusunda İran İslam Cumhuriyeti ile Saray, batısında Van merkez, kuzeyinde Muradiye ve Çaldıran, güneyinde ise Gürpınar yer almaktadır.
Cumhuriyet devri devlet adamları arasında oldukça önemli bir yere sahip olan Kazım Özalp’in soyadı ilçeye verilmiştir.
Gevaş
Geçmişi M.Ö. 5. yüzyıla kadar uzanan Gevaş, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, 1071 yılında Malazgirt Zaferi sonrası bir Türk şehri olmuştur.
Yüzölçümü 727,5 kilometrekare olan ilçenin, rakımı ise 1750 metredir. Artos Dağı’nın eteklerine kurulmuş olan ilçe, şehir merkezine 40 kilometre uzaklıktadır. İlçenin doğusunda Gürpınar, batısında Hizan ve Tatvan, kuzeyinde Van Gölü, kuzeydoğusunda Edremit, güneyinde Çatak, güneybatısında da Bahçesaray ilçeleri bulunmaktadır.
Gevaş ilçesi sınırları içerisinde yer alan Akdamar Adası, ilçenin turizm alanında gelişimini sağlamaktadır. Hem tarihi gezilere hem de doğa gezilerine olanak sunan bölgeler arasında yer alan Akdamar Adası’nın içerisinde yer alan kilise, şehrin en önemli tarihi yapılarından biri olma özelliğine sahiptir.
Başkale
Van ilinin güneydoğusunda yer alan Başkale, İspiriz Dağı eteklerine kurulmuştur. İlçe 2599 metrekare yüzölçümüne ve 2460 metre rakıma sahiptir. Şehir merkezine 112 kilometre mesafede yer alan Başkale ilçesi, İran’a ise 20 kilometre uzaklıktadır.
İlçenin kuzeyinde Özalp, güneyinde Hakkari, doğusunda İran, batısında ise Gürpınar yer almaktadır. Zap Suyu ve Karasu, ilçenin önemli nehirleri arasındadır. Bu nehirler ilçeden geçtikten sonra Hakkari’de birleşmekte ve İran’a uzanmaktadır.
Urartuların, Selçukluların ve Osmanlıların yerleşimine ev sahipliği yapan ilçenin bilinen ilk adı, Elbak’tır. Cumhuriyet Dönemi’ne kadar Van iline bağlı Hakkari sancağının merkezi konumunda olan bölge, daha sonra hem Başkale adını almış hem de ilçe statüsüne kavuşmuştur.
İpekyolu
Van il merkezinin 1912 yılında ikiye bölünmesi ile ilçe olan İpekyolu, şehrin en kalabalık ilçesidir. Bu ilçe aynı zamanda Van’ın ticaret merkezi konumundadır.
Tarihi Urartu Devleti’ne kadar uzanan İpekyolu ilçesi, Osmanlı Dönemi’nde Van eyaletine bağlanmıştır. Tarihi Van evleri ile dikkat çekmektedir. Van evlerinin en güzel örnekleri Akköprü'de ve Alipaşa'da yer almaktadır. Tuşba, Edremit, Gürpınar, Muradiye ve Özalp ilçeleri ile komşudur.
Çatak
645 yılında yöreye gelen Araplar tarafından kurulan Çatak, daha sonra Bizans İmparatorluğu’nun eline geçmiştir. 1071 yılında ise Malazgirt Meydan Muharebesi’yle Anadolu’ya gelen Türkler tarafından fethedilmiştir. Türklerden sonra çeşitli medeniyetlerin hakimiyeti altına giren bölge, 1548 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından alınmıştır.
Uzun yıllar Hakkari Derebeyliğine bağlı olarak kalan bölgenin tarihteki adı Şağı Hakkari olurken, Cumhuriyet Dönemi’nden sonra adı Çatak olarak değiştirilmiştir. 1935 yılında ise ilçe statüsüne kavuşmuştur.
Yüzölçümü 2200 kilometrekare olan ilçenin şehir merkezine uzaklığı 86 kilometredir. İlçenin kuzeyinde Gevaş, güneyinde Beytüşşebap, doğusunda Gürpınar, batısında ise Bahçesaray ve Pervari yer almaktadır.
İlçenin tarihi yapıları arasında üç köprü dikkat çekmektedir. Bu köprülerden birincisi, Sortkin Çayı üzerinde yer almakta ve günümüzde hala kullanılmaktadır. Diğer ikisi ise Holkan ve Zırıl köprüleridir. Bu köprülerin Selçuklu Dönemi eserleri arasında yer aldığı tahmin edilmektedir.
Tuşba
2012 yılında Van merkez ilçesinin ikiye bölünmesi sonucu ilçe olan Tuşba, nüfus bakımından şehrin en büyük 3. ilçesidir. Tuşba aynı zamanda Van’ın eski adıdır.
Yüzölçümü 1427 kilometrekare olan ilçenin kuzeyinde Muradiye, batısında Van Gölü, doğusunda ve güneyinde İpekyolu yer almaktadır.
Saray
1869 yılında Mahmudiye adıyla kurulmuş Özalp ilçesine bağlı bir bucak olan Saray, 1990 tarihinde ilçe olmuştur. İlçe merkezi, Saray Ovası’nın yukarı kısmında yer almaktadır.
Yüzölçümü 1334 kilometrekare olan Saray, Çaldıran, Özalp, şehir merkezi ve Gürpınar ilçeleri ile komşudur. Doğusunda yer alan dağlar, İran ile sınırını oluşturmaktadır. Şehir merkezine 75 kilometre uzaklıktadır.
İlçe sınırları içerisinde yer alan Yeşilalıç Kalesi Açık Hava Tapınağı, hem ilçenin hem de şehrin dikkat çeken tarihi yapıları arasındadır. Van’ın 65 kilometre doğusunda yer alan Yeşilalıç bölgesinde 5 metre yüksekliğindeki anıtsal özelliğe sahip açık hava tapınağı, tarihsel açıdan büyük önem taşımaktadır.
